Warmtenetwerk Vlaanderen, het sectorplatform voor warmtenetten van ODE, mist in het Vlaamse regeerakkoord een duidelijk en ambitieus beleid voor de uitrol van warmtenetten. Nochtans is dit een onmisbare optie om onze warmtevoorziening te verduurzamen. En bovendien is er in het dicht bebouwde Vlaanderen een groot potentieel: warmtenetten kunnen ongeveer 40% van de warmtevraag in gebouwen invullen met duurzame warmte uit diverse bronnen, volgens een uitgebreide Europese studie.
Wat ontbreekt volgens ons in het regeerakkoord?
1. Geen lastenverschuiving in de energietarieven
Warmtenetwerk Vlaanderen betreurt het ontbreken van een duidelijk plan voor de verschuiving van heffingen uit het elektriciteitstarief naar fossiele brandstoffen.
Dat zou een stevige stimulans zijn voor de transitie naar duurzame warmte: warmtenetten worden haalbaarder door een gunstige prijsvergelijking met aardgas en stookolie, warmtepompen krijgen het voordeel van lagere elektriciteitstarieven.
Het is des te jammer dat de Vlaamse regering hier niet voor kiest, terwijl de buurlanden dit wel doen:
Bovendien pleit ook de Vlaamse regulator VREG ervoor om de heffingen in de energietarieven te heroriënteren. Het besluit van het VREG-rapport van 29 augustus 2019 over de Vlaamse openbare dienstverplichting is daarover heel duidelijk:
Het blijkt dus dat er sterkte verschillen zijn in de lasten die aan de verschillende energiedragers worden opgelegd. De kosten voor de ODV’s worden momenteel vooral doorgerekend via de elektriciteitsfactuur. Gele op de energietransitie (die onder andere tot een sterke groei van warmtepompen en elektrische voortuigen zal leiden) en de verdere groei van decentrale hernieuwbare productie, is elektriciteit nochtans een energiedrager van de toekomst. Om te evolueren naar een koolstofarm energiesysteem geeft dit dus een verkeerd signaal. Voor de decreetgever kan dit rapport daarom een aanzet zijn om de huidige ODV’s en hun financieringswijze tegen het licht te houden en desgevallend te heroriënteren.
2. Warmtenetten wel op papier, niet in praktijk…
De verplichting voor de gemeenten om een warmtezoneringsplan uit te werken, zal leiden tot de uitdaging om veel bestaande gebouwen aan te sluiten. Daarvoor is een individuele aansluitpremie nodig, maar die ontbreekt in de Vlaamse strategie.
Het grootste potentieel voor warmtenetten ligt te wachten in de bestaande bouw. Dat veronderstelt een vervangingsprogramma van individuele fossiele verwarmingstoestellen door de aansluiting op een warmtenet. Net zoals in Duitsland stellen we voor om hiervoor een steunprogramma van premies te lanceren. Wie een individuele warmtepomp installeert, krijgt nu een premie; wie aansluit op een warmtenet heeft geen recht op steun. Deze eenzijdige nadruk op warmtepompen vormt een groot probleem voor de verzwaring van het distributienet en het piekbeheer.
