Rioolwater heeft een temperatuur van 12 tot 18° en is een bron van energie. Recuperatie van deze warmte via warmtepompen biedt heel wat mogelijkheden. Een warmtewisselaar in de riool vangt uit het afvalwater de warmte op, die via een warmtepomp kan dienen voor gebouwverwarming. Riothermie kan ook rechtstreeks warmte leveren aan een warmtenet op lage temperatuur. Warmterecuperatie uit de riool kan zijn plaats krijgen in de warmtezoneringskaart van de gemeente.
Riothermie biedt een opportuniteit voor energierecuperatie die kan gerealiseerd worden samen met de uitbouw, sanering en renovatie van het rioleringsstelsel. Het missen van dit synergievoordeel zou door de lange levensduur van riolering de deur in belangrijke mate sluiten voor riothermie.
De leidraad is uitgewerkt door de studiebureaus en WNVL-leden Ingenium en Kelvin Solutions. Op de website over riothermie staan ook andere hulpmiddelen zoals een afwegingskader en een stakeholdersanalyse.
Voorbeeldprojecten
Warmtenet Slachthuissite in Antwerpen
In de Antwerpse stadsontwikkeling Slachthuissite komt ook een warmtenet met als warmtebron de lozingen van de nabijgelegen waterzuiveringsinstallatie en een centrale warmtepomp met groot vermogen (> 1 MW). Niet alleen het duurzame energieconcept maar ook de schaalgrootte van 2400 woningen maakt van deze grote binnenstedelijke ontwikkeling een uniek project.
Brussel: proefproject van Vivaqua
De Brusselse watermaatschappij Vivaqua installeerde al in 2008 een warmtewisselaar in de Zenne, die via een warmtepomp een gebouw in Anderlecht verwarmt. Daarna ontwikkelde Vivaqua een goedkope warmtewisselaar uit duurzame kunststof en testte die een jaar lang in een riool in Molenbeek.
Vivaqua verkreeg intussen een Europees patent op het concept en start nu het eerste grote proefproject in Ukkel, bij de renovatie van een groot gemeentegebouw. Met 15 000 m² nuttige vloeroppervlakte zou het gebouw ongeveer een kwart van de warmtevraag uit riothermie kunnen halen, met een terugverdientijd van 15 jaar. Vivaqua berekende dat zo’n 50 van de 2000 kilometer Brusselse riolen geschikt zijn voor dit concept.
